Czy każdy może zostać liderem?
Tak, każdy kto chce być liderem może nim zostać.
„Ludzie nie rodzą się liderami, tylko dziećmi” stwierdził John C. Maxwell. „Zdolność do bycia liderem nie jest przesądzona od chwili urodzenia. Jest też prawdą, że niektórzy ludzie rodzą się obdarzeni naturalnymi talentami, które pomagają im w przewodzeniu na wyższym poziomie, jednak każdy ma potencjał, by stać się liderem. Przywództwo to coś co może w sobie rozwinąć i udoskonalić każdy, kto chce włożyć w to odpowiedni wysiłek” – twierdzi John Maxwell w książce Lider 2.0.
Być może nie każdy zostanie wielkim przywódcą, prezesem, dyrektorem, jednak każdy może być liderem dla siebie, dla swojego najbliższego otoczenia w domu i pracy poprzez to, że posiadasz odpowiednie kompetencje liderskie. Mówi się, że najtrudniej jest zarządzać samym sobą. A od tego właśnie warto zacząć – od pracy nad sobą.
Celem artykułu jest odpowiedź czy każdy może być liderem, czym jest autoliderstwo oraz jakie są jej fundamenty. W drugiej części artykułu przyjrzymy się potrzebie wywierania wpływu na innych. W trzeciej części dowiesz się co warto wiedzieć, jak awansujesz na stanowisko kierownicze jak powinien przebiegać proces rozwoju przywództwa wg modelu 5 poziomów przywództwa Johna Maxwella oraz w jakim kierunku warto rozwijać swoje kompetencje managerskie.
Autoliderstwo – bycie liderem dla samego siebie – rozwijaj kompetencje liderskie
Jeśli chcesz lub kierujesz zespołem lub całą organizacją, zacząć powinno się od kierowania sobą.
Ken Blanchard – autor słynnej serii o Jednominutowym menedżerze mówi tak: „Jesteś gotów na to, by zarządzać samym sobą wtedy, gdy przyjmujesz odpowiedzialność za swój własny sukces.” Wzięcie odpowiedzialności za swoje sukcesy, porażki, swoją życiową drogę oraz cel, do którego chcemy dążyć, jest podwaliną do bycia liderem dla samego siebie.
Fundamenty autoliderstwa
„Kto nie wie dokąd zmierza, nie może się dziwić, jeśli dotrze gdzieś indziej!” Mark Twain
Misja – moje po co?
Pierwszym elementem fundamentu naszego autolidertswa jest nasza życiowa misja. Misja, czyli coś co nas na co dzień motywuje do działania, która jest swoistą drogą, powołaniem. W dużym skrócie jest to nasze „po co to robimy”. Misją Johna Maxwella jest dodawanie wartości ludziom, którzy będą dalej dawać wartość innym ludziom. Misję życia odkrywa się w sobie, a nie wymyśla, czy kreuje. Dlatego warto poszukiwać, eksperymentować, sprawdzać i słuchać swojego środka na ile to jest właśnie to, co mam w życiu robić.
Wizja – co chcemy osiągnąć? Do czego dążymy?
Wizja to obraz tego do czego chcemy dążyć realizując swoją życiową misję. Są ludzie, których wizja, czyli obraz przyszłości bardzo motywuje do działania tu i teraz każdego dnia. Są też ludzie, którym w danym momencie trudno jest wyobrazić i wykreować wizję przyszłości. Wtedy częściej skupiają się bardziej na realizacji swojej życiowej misji.
Wartości – czyli jak to będziemy realizować?
Wartości człowieka to fundamentalne przekonania, zasady i normy, które kierują jego postępowaniem oraz wpływają na sposób myślenia i podejmowania decyzji. Są one kluczowe dla kształtowania osobowości, postaw i relacji międzyludzkich. Tak jak misja jest drogą, a wizja obrazem docelowego miejsca, do którego dążymy, tak wartości są naszą swoistą „ramą” w działaniu. Wartości pomagają nam w odpowiedzi czy to co robimy jest w zgodzie z nami w środku, a co jednak nie. Tutaj pomocne jest wsłuchiwanie się w siebie, w swoje ciało, bo ona reaguje instynktownie i podświadomie.
Wartości w życiu kształtują, czasem kolejność wartości zmienia się wraz z biegiem życia i doświadczeniem. Jednak najczęściej fundamenty pozostają od pewnego momentu w życiu raczej nie zmienne. Wartości w życiu również odkrywa się, można też skorzystać z różnych narzędzi tj. badanie RMP (Reiss Motivation Profile) oraz pomocnych ćwiczeń coachingowych.
Potrzeba bycia liderem – czy każdy potrzebuje być liderem i rozwijać swoje kompetencje liderskie?
Według Johna C. Maxwella przywództwo to wywieranie wpływu, nic dodać nic ująć. Według modelu prof. Stevena Reissa, twórcy modelu i narzędzia do badania 16 uniwersalnych potrzeb człowieka (RMP) każdy człowiek mniej lub bardziej ma potrzebę przywództwa i wywierania wpływu na innych ludzi.
Osoby o podwyższonej potrzebie wywierania wpływu chętnie podejmują decyzje, ponosząc za nie odpowiedzialność. Lubią zarządzać innymi osobami, wykazują się większą ambicją, stawiają na efektywność i wydajność w działaniu.
Osoby, które mają niższą potrzebę niechętnie wydają polecenia i nakazy, wolą w swoich działaniach bardziej wspierać innych i/lub koncentrować się na procesach. Mała potrzeba wywierania wpływu u takich osób nie oznacza, że nie nadają się do bycia liderami. Prawdopodobnie ich styl przywództwa będzie inny niż u osób o wyższej potrzebie, dający ludziom więcej przestrzeni i swobody np. co do podejmowania decyzji. Wtedy też najczęściej tacy liderzy mają inne potrzeby, które powodują to, że ktoś został lub chce zostać liderem (np. potrzeba idealizmu, uznania, statusu).
Kolejny krok – bycie liderem dla innych
Jeśli zdecydujesz się zostać liderem dla innych osób lub też czasem ktoś za ciebie zdecydował dając ci awans w pracy na stanowisko kierownicze, warto abyś wiedział jak postępuje proces stawania się liderem w oczach swojego zespołu. W jaki sposób postrzegane są Twoje kompetencje liderskie. Jak będą oceniane, jeśli będziesz szukać pracy na stanowisko, na którym szczególnie są cenione.
To nie jest tak, że wraz z awansem, zmianą nazwy stanowiska pracy stajesz się prawdziwym liderem jak za pomocą magicznej różdżki. Świadome wejście na ścieżkę liderską wymaga codziennej pracy nad sobą, swoją wiedzą, umiejętnościami, a przede wszystkim postawą godną prawdziwego lidera. To jest długotrwały proces nigdy niekończący się. Jedno szkolenie managerskie, czy pochylenie się na chwilę nad tym aby rozwinąć swoje kompetencje liderske. John Maxwell twierdzi, że to kilkunastoletnia jak nie kilkudziesięcioletnia praca nad sobą, aby stać się wybitnym liderem. Praca każdego dnia. Bez wyjątku – każdego dnia.
5 poziomów przywództwa wg Johna Maxwella
Proces ten jest kilku etapowy. Etapy tego procesu opisał John C. Maxwell w modelu 5 poziomu przywództwa.
Opisuje rozwój lidera etap po etapie, gdzie każdy poziom charakteryzuje się różnymi umiejętnościami i relacjami z zespołem.
Oto krótki opis każdego z poziomów:
1. Pozycja – „ludzie podążają za tobą, ponieważ muszą”.
Na tym poziomie wpływ lidera opiera się wyłącznie na jego stanowisku i tytule. Ludzie podążają za liderem, ponieważ muszą – taki mają obowiązek. Liderstwo oparte na pozycji jest podstawowym, ale najsłabszym poziomem przywództwa, ponieważ nie wymaga od lidera nic poza zajmowaniem odpowiedniego stanowiska.
2. Przyzwolenie/relacje – „ludzie podążają za tobą, ponieważ chcą”.
Liderstwo na tym poziomie budowane jest na relacjach. Ludzie podążają za liderem, ponieważ chcą. Lider na tym etapie słucha, obserwuje i poznaje swoich pracowników, co prowadzi do wzajemnego szacunku i zaufania. To pozwala na lepsze komunikowanie się i budowanie zespołu.
3. Produkcja/wyniki – „ludzie podążają za tobą z powodu tego, co zrobił_ś dla organizacji”
Na tym poziomie liderzy są cenieni za swoją zdolność do osiągania wyników. Ludzie podążają za nimi, ponieważ to, co robi lider, przynosi korzyści całej organizacji. Liderzy na tym poziomie motywują swoje zespoły poprzez dawanie przykładu i są w stanie wpłynąć na wzrost produktywności i osiąganie celów.
4. Rozwijanie ludzi – „ludzie podążają za tobą z powodu tego, co dla nich zrobił_ś”
Liderzy na tym poziomie koncentrują się na rozwoju innych, inwestując swój czas, energię i wiedzę w pomoc innym w osiągnięciu ich pełnego potencjału. Ludzie podążają za liderem, ponieważ lider zainwestował w nich osobiście, co prowadzi do lojalności, wysokiego morale i wzrostu zespołu.
5. Autorytet/szacunek – „ludzie podążają za tobą z powodu tego, kim jesteś i co reprezentujesz”.
Osiągnięcie tego poziomu oznacza, że lider jest wzorem do naśladowania w kwestii przywództwa. Liderzy na tym etapie charakteryzują się wyjątkową zdolnością do inspiracji i wpływania na innych liderów oraz na całą organizację. Ich wpływ wykracza poza organizację, przyczyniając się do rozwoju branży i społeczności. Ludzie podążają za nimi z powodu tego, kim są i co reprezentują.
Model Maxwella podkreśla, że rozwój jako lider jest procesem ciągłym, wymagającym świadomego zaangażowania w rozwijanie siebie i innych. Każdy poziom buduje fundament pod kolejny, umożliwiając liderom rozwijanie coraz głębszych i bardziej wpływowych relacji z ich zespołami i organizacjami.
Podsumowanie
Czy każdy może być liderem? Zdecydowanie tak.
Szczególnie liderem dla samego siebie. A jeśli poczujesz, że chcesz być też liderem dla innych, to zachęcamy do systematycznej pracy nad sobą. Znacząca większość cech i kompetencji wybitnych liderów jest wbrew pozorom do nauczenia i wypracowania. Najważniejsze w tym rozwoju jest to, aby być w tym procesie w poczuciu bycia w zgodzie z samym sobą. Czego każdemu z Was życzymy 🙂
Autor / Adrian Wrociński
Milado Centrum Personalnego
Współzałożyciel, członek zarządu
Bibliografia
- John C. Maxwell „21 niezaprzeczalnych praw przywództwa”
- John C. Maxwell „Lider 2.0”
- John C. Maxwell „5 poziomów przywództwa”
- Ken Blanchard „Przywództwo wyższego stopnia”